Grupa od 25 nevladinih organizacija (NVO) pozvala je Vladu Crne Gore da povuče Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o tajnosti podataka iz procedure, organizuje javnu raspravu i uskladi taj dokument sa međunarodnim standardima. Oni ističu da je spornim predlogom akta, koji je Vlada usvojila na prošlonedjeljnom zasijedanju, bez bilo kakve javne ili stručne rasprave, predviđeno uvođenje novog osnova za proglašavanje podataka tajnim, što nije u skladu ni sa Ustavom, a ni sa međunarodnim ugovorima koji obavezuju Crnu Goru, uključujući član 19, stav tri Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima i član 10, stav dva Evropske konvencije o ljudskim pravima, kao i član 3 Konvencije Savjeta Evrope o pristupu zvaničnim dokumentima.

– Ustav precizno propisuje pod kojim uslovima informacije u posjedu državnih organa mogu biti proglašene tajnom i ni u kom slučaju ne previđa paušalno određenje iz predloga zakona, da podaci mogu biti sakriveni od javnosti zbog ‘ostvarivanja funkcije organa’. Međunarodnim konvencijama koje je ratifikovala Crna Gora propisuje se da ograničenja pristupa informacijama moraju biti neophodna u demokratskom društvu i srazmjerna cilju zaštite. U članu 19, stav tri Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, kao i članu tri Konvencije Savjeta Evrope o pristupu zvaničnim dokumentima naveden je precizan spisak razloga iz kojih pristup informacijama može biti ograničen, i njima nije predviđeno da zvanična dokumenta mogu biti tajna zbog ‘ostvarivanja funkcije organa’ – navodi se u saopštenju 25 NVO, koje su potpisale Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS), Akcija za ljudska prava (HRA), Institut Alternativa (IA), Centar za građansko obrazovanje (CGO), Centar za monitoring i istraživanje (CEMI), Centar za demokratsku tranziciju (CDT), Građanska alijansa (GA), Inicijativa mladih za ljudska prava (YIHR), Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM), Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN–CG), Društvo profesionalnih novinara Crne Gore, NVO 35 mm, Medija centar, Naša akcija, Ekološki pokret „Ozon“, Centar za zaštitu ptica (CZIP), Grin houm, Ekspedicio, „Breznica“, Eko-tim, Anima, Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore (UMHCG), Novi horizont i Stečajci u Crnoj Gori.

Ukoliko bi, kako kažu, predlog Vlade bio usvojen, to bi izuzetno negativno uticalo na rad medija i civilnog društva, i maltene onemogućilo novinare i NVO da otkrivaju korupciju i druga kršenja zakona, ali i da prate sprovođenje raznih vladinih politika i obaveza iz procesa evropskih integracija.

– Podsjećamo da su i Evropska komisija, u izvještajima o Crnoj Gori, ali i Evropski parlament, u svojim rezolucijama, više puta pozvali Vladu Crne Gore da poveća transparentnost svog rada i omogući javnosti pristup informacijama. Ovakav predlog zakona koji je usvojila Vlada suprotan je tim preporukama i predstavlja ogroman korak unazad. Zbog svega navedenog pozivamo Vladu da povuče Predlog izmjena i dopuna Zakona o tajnosti podataka, organizuje javnu raspravu o tom dokumentu i obezbijedi da bude u skladu sa crnogorskim Ustavom i međunarodnim standardima koje je naša država obavezna da poštuje – zaključuju u NVO sektoru.

M.S.

---

Štitiće NATO tajne i zapošljavati bez konkursa
Prema Zakonu o tajnosti podataka, u praksi, dužni su da postupaju državni organi, organi državne uprave, organi jedinica lokalne samouprave i druga pravna lica koja vrše javna ovlašćenja, kao i pravna i fizička lica kad u vršenju zakonom utvrđenih poslova, odnosno izvršavanju ugovorenog posla ostvare pristup ili postupaju po tajnim podacima. Izmjenama zakona navodi se da se tajnim podatkom smatra i tajni podatak strane države i međunarodne organizacije koji je kao takav označen i dostavljen nadležnim organima u Crnoj Gori. S obzirom na to da je Crna Gora članica NATO-a to znači da je dužna da štiti sve tajne koje joj ta organizacija povjeri.

Organi u čijem radu u kontinuitetu nastaju tajni podaci određuju kategorije

podataka kojima se može odrediti stepen tajnosti „strogo tajno“, „tajno“,

„povjerljivo“ i „interno“.

Vlada je izmjenama Zakona o tajnosti podataka uvela pravilo da se radnici Direkcije za tajne podatke ubuduće zapošljavaju mimo javnog poziva.

– Radni odnos u Direkciji može se zasnovati bez javnog oglašavanja. Radna mjesta koja se popunjavaju bez javnog oglašavanja utvrđuju se aktom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji službeničkih mjesta. Odluku o zasnivanju radnog odnosa u Direkciji donosi direktor – navodi se u izmjenama koje je verifikovala Vlada.